HNO3 – Axit Nitric

Tính chất vật lý:

Tinh khiết không màu sắc còn nếu để lâu sẽ có màu hơi vàng do sự tích tụ của các ôxít nitơ. Nếu một dung dịch có hơn 86% HNO3. Nó được gọi là axít nitric bốc khói. Axít nitric bốc khói có đặc trưng nitric acid bốc khói trắng và nitric acid bốc khói đỏ. Tùy thuộc vào số lượng điôxít nitơ hiện diện.

Vì HNO3 khan tinh khiết (100%) là một chất lỏng với tỷ trọng khoảng 1522 kg/m³ đông đặc ở nhiệt độ -42 °C tạo thành các tinh thể trắng, sôi ở nhiệt độ 83°C. Chất nitơ điôxít (NO₂) vẫn hòa tan trong Axit HNO3. Do đó  tạo cho nó có màu vàng, hoặc đỏ ở nhiệt độ cao hơn. Trong khi axít tinh khiết có xu hướng bốc khói trắng khi để ra không khí.

Tính chất hóa học: 

Do là một axít điển hình, axit nitric phản ứng với chất kiềm, ôxít bazơ và cacbonat để tạo thành các muối, trong số đó quan trọng nhất là muối amoni nitrat.

Do tính chất ôxi hóa của nó, HNO3 không (ngoại trừ một số ngoại lệ) giải phóng hiđrô khi phản ứng với kim loại. Và thường tạo ra các muối thường có trạng thái ôxi hóa cao hơn.

Vì lý do này, tình trạng ăn mòn nặng có thể xảy ra. Do đó cần phải bảo vệ thích hợp bằng cách sử dụng các kim loại hoặc hợp kim chống ăn mòn khi chứa axít này.

Ứng dụng của HNO3:

1. Điều chế thuốc nổ: Acid nitric được sử dụng khá nhiều trong điều chế thuốc nổ. Như nitroglycerin hay các RDX.
2. Sử dụng trong sản xuất phân bón. HNO3 được sử dụng chủ yếu để sản xuất phân đạm, các muối nitrate ngành phân bón như KNO3, Ca(NO3)2,…
3. Sử dụng trong điều chế các muối nitrat trong phòng thí nghiệm cũng như trong cuộc sống
4. Ứng dụng phổ biến trong ngành xi mạ, luyện kim vì phản ứng hầu hết với các kim loại trong các hợp chất hữu cơ, đặc biệt là khi kết hợp với axit clohidric tạo thành dung dịch được gọi là nước cường toan, có thể hòa tan được cả vàng và bạch kim. Hóa chất Acid nitric được sử dụng trong các ngành công nghiệp này chủ yếu có nồng độ 68%
5. Được sử dụng trong nhà máy để tẩy rửa các đường ống, tẩy rửa bề mặt kim loại
6. Ứng dụng để chế tạo thuốc nhuộm vải, len, sợi,…
7. Sử dụng trong xỷ lý nước để loại bỏ một số tạp chất, cân bằng lại độ tiêu chuẩn của nước.
8. Sử dụng chủ yếu trong các phòng thí nghiệm để điều chế. Ngoài ra còn sử dụng làm chất xúc tác, làm thuốc thử để phân biệt nhiều chất hóa học.
9. Được dùng làm chất khử màu và để phân biệt một số chất.
10. Dùng để điều chế, khử và sản xuất ra các hóa chất khác.